Οι άνθρωποι στις μεταξύ τους σχέσεις παίζουν διάφορα ψυχολογικά παιχνίδια, που μοιάζουν αρκετά με αυτά που παίζονται στις κοινωνικές συγκεντρώσεις: την ντάμα, τη μονόπολη, το πόκερ.
Όλα τα παιχνίδια έχουν μια αρχή, μια δοσμένη σειρά κανόνων και μια τελική κατάληξη. Τα ψυχολογικά παιχνίδια ωστόσο έχουν κι άλλους, κρυφούς σκοπούς. Δεν τα παίζει κανείς μόνο για να διασκεδάσει!
Τι είναι τα ψυχολογικά παιχνίδια.
O Eric Berne ορίζει το ψυχολογικό παιχνίδι σαν «μια επαναλαμβανόμενη σειρά επιφανειακά λογικών συναλλαγών, με κάποια κρυμμένα κίνητρα ή, πιο απλά, σειρές συναλλαγών που κρύβουν μέσα τους κάποια μπλόφα».
Για να θεωρήσουμε τις συναλλαγές σαν παιχνίδια πρέπει να περιέχουν τρία στοιχεία:
1. Μια σειρά από συμπληρωματικές συναλλαγές, που είναι παραδεκτές στο κοινωνικό επίπεδο.
2. Μια υστερόβουλη συναλλαγή, που αποτέλεσε το κρυφό μήνυμα του παιχνιδιού.
3. Ένα προβλεπόμενο κέρδος, που κλείνει το παιχνίδι και που αποτελεί και τον πραγματικό σκοπό του.
Τα παιχνίδια εμποδίζουν τις τίμιες, στενές και ανοιχτές σχέσεις ανάμεσα στους παίχτες. Ωστόσο οι άνθρωποι παίζουν, γιατί γεμίζουν τον καιρό τους, κερδίζουν την γενική προσοχή, ενισχύουν τις πρώιμες γνώμες τους για τον εαυτό τους και τους άλλους και επιβεβαιώνουν την πίστη τους πως όλα είναι μοιραία.
Τα ψυχολογικά παιχνίδια τα παίζουν οι άνθρωποι για να κερδίσουν, αλλά αυτός που ζει τη ζωή του παίζοντας παιχνίδια δεν ανήκει στους κερδισμένους. Μερικές φορές μάλιστα, οι άνθρωποι κάνουν τους χαμένους, για να κερδίσουν το παιχνίδι. Για παράδειγμα, σ' ένα παιχνίδι όπως το «κλώτσησέ με» ο παίχτης προκαλεί κάποιον άλλον να τον μαλώσει:
Τα παιχνίδια είναι συνήθως επαναλαμβανόμενα. Οι άνθρωποι συχνά λένε τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο και μόνο ο τόπος αλλάζει.
Ψυχολογικά παιχνίδια με συγκεκριμένους ρόλους.
Τα ψυχολογικά παιχνίδια σταματούν όταν οι άνθρωποι παύουν να υποτιμούν τους άλλους. Χρειάζεται θάρρος για να ζήσεις την ελευθερία που δίνει η αυτονομία, θάρρος για να δεχτείς την οικειότητα και την άμεση επαφή με τους άλλους, θάρρος για να υποστηρίξεις μια δυσάρεστη αλήθεια, θάρρος για να διαλέξεις την αυθεντικότητα και όχι την επιδοκιμασία, θάρρος για να είσαι ο μοναδικός άνθρωπος που πραγματικά είσαι.
