SANI

23-11-2012, 21:19

Καθημερινά χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο ξυπνάνε φοβισμένα με τη σκέψη ότι θα πάνε σχολείο. Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα πρόβλημα που επηρεάζει τη ζωή χιλιάδων μαθητών και προκαλεί ανησυχία σε όλους, και όχι μόνο στα παιδιά που μπορεί να γίνουν στόχος. Ωστόσο, καθώς γονείς, δάσκαλοι και άλλοι ενήλικες δεν είναι πάντα σε θέση να το αντιληφθούν, ενδεχομένως να μην κατανοούν πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει το φαινόμενο αυτό.
TI EINAI O ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ;
Ως εκφοβισμός ορίζεται η επαναλαμβανόμενη λεκτική, σωματική ή ψυχολογική βία που σκοπό έχει να βλάψει. Αυτού του είδους η βία παρατηρείται και στο σχολικό περιβάλλον και ασκείται από έναν ή περισσότερους μαθητές εναντίον ενός θύματος που δεν είναι σε θέση να αμυνθεί.
Όταν ένα παιδί γίνεται κατ’ επανάληψη αντικείμενο προσβολών, απειλών, ξυλοδαρμού ή λαμβάνει υβριστικά μηνύματα, τότε μιλάμε για εκφοβισμό.
4 είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του σχολικού εκφοβισμού (bullying):
- Η βία
- Η επαναληπτικότητα
- Η πρόθεση να βλάψει
- Η απομόνωση του θύματος
Ο εκφοβισμός βασίζεται στην απόρριψη της διαφορετικότητας και στον στιγματισμό ορισμένων χαρακτηριστικών, όπως:
- Η εξωτερική εμφάνιση (βάρος, ύψος, χρώμα ή τύπος μαλλιών)
- Το φύλο, η ταυτότητα του φύλου (αγόρι που θεωρείται πολύ θηλυπρεπές, κορίτσι που θεωρείται πολύ ανδροπρεπές, σεξισμός)
- Μία αναπηρία (σωματική, ψυχική ή νοητική)
- Το να ανήκει κάποιος σε μια ιδιαίτερη κοινωνική ή πολιτιστική ομάδα
- Διαφορετικά ενδιαφέροντα
Ο εκφοβισμός αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με την ηλικία και το φύλο.
Οι κίνδυνοι για την εκδήλωση εκφοβισμού είναι μεγαλύτεροι στο τέλος του δημοτικού και στο γυμνάσιο.

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΥΤΟΥ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΒΙΑ:
Για να ξεπεράσει ένα αίσθημα αδυναμίας, για να κρύψει μια εύθραυστη αυτοεικόνα ή μια υπερευαισθησία, το άτομο που ασκεί βία εκφράζεται μέσω της σωματικής δύναμης και της επιθετικότητας. Έχοντας ως στόχο να δηλώσει την επιθυμία του για εξουσία και ασφάλεια, υποδεικνύει ένα θύμα που θα ταπεινώσει και θα τρομοκρατήσει. Ο φόβος που εμπνέει στο θύμα του στην πραγματικότητα τον καθησυχάζει επιβεβαιώνοντάς του την ισχύ που διαθέτει και ελαχιστοποιεί έτσι τη δική του αίσθηση αδυναμίας. Όσο περισσότερο διαρκεί αυτή η κατάσταση, τόσο περισσότερο το άτομο αυτό θεωρεί πως πράττει το σωστό και του είναι εντελώς αδύνατο να νιώσει συμπόνια για το θύμα του. Η σιωπή των μαρτύρων επιβεβαιώνει αυτή του την αίσθηση νομιμότητας. Η επιφανειακή του δύναμη μπορεί να ωθήσει τον περίγυρό του να τον υποστηρίξει, υιοθετώντας την ίδια συμπεριφορά με εκείνον.

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ:
Τα θύματα εκφοβισμού είναι συχνά ανίκανα να αμυνθούν απέναντι σε ένα πιο δυνατό […] άτομο που τους επιτίθεται. Αδύναμα, απομονωμένα και ευάλωτα, τα θύματα δε διαμαρτύρονται ή δεν καταγγέλλουν τους θύτες τους – παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις – για τους εξής λόγους:
Ø Από φόβο μήπως υπάρξουν αντίποινα
Ø Από ντροπή να μιλήσουν γι’ αυτό που τους συμβαίνει
Ø Επειδή θέλουν να τα βγάλουν πέρα μόνα τους και για να μη θεωρηθούν «μαμόθρεφτα» ή «καρφιά»
Αυτή η σιωπή αφήνει το πεδίο ελεύθερο στους θύτες, που παραμένουν κατά συνέπεια ατιμώρητοι.

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΥΜΑ:
Βραχυπρόθεσμα:
* Διαταραχές μεταβολισμού (εμετοί, λιποθυμίες, πονοκέφαλοι, πονόκοιλοι, προβλήματα όρασης, αϋπνία), συμπεριφοράς και προβλήματα διατροφής (ανορεξία, βουλιμία)
* Κοινωνική απομόνωση (αίσθημα ντροπής, μειωμένη αυτοεκτίμηση, ενοχή, μείωση κοινωνικών και σχεσιακών δεξιοτήτων, αίσθημα εγκατάλειψης)
Μεσοπρόθεσμα:
* Αγχώδης διαταραχή και κατάθλιψη
* Σχολική αποτυχία
* Αυτοκτονική συμπεριφορά
* Βίαιη συμπεριφορά
Μακροπρόθεσμα: